Alles over de Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)

Als zzp'er ben je verantwoordelijk voor je eigen administratie en reputatie. In sommige beroepen of opdrachten kan het voorkomen dat je wordt gevraagd om een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) te overleggen. Maar wat is een VOG precies, wanneer heb je er een nodig en hoe vraag je deze aan? In dit artikel vertellen wij van Striive alles over de Verklaring Omtrent Gedrag, specifiek gericht op zzp'ers.

Wat is een Verklaring Omtrent Gedrag?

Een Verklaring Omtrent Gedrag is een officieel document dat wordt uitgegeven door de Dienst Justis, onderdeel van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Met een VOG verklaart de overheid dat jouw strafrechtelijk verleden geen bezwaar vormt voor het uitoefenen van een specifieke functie of activiteit. Dit kan van belang zijn voor bepaalde beroepen en sectoren, zoals de zorg, onderwijs of financiële dienstverlening.

Waarom is een VOG belangrijk voor zzp'ers?

Als freelancer heb je misschien niet direct een werkgever die een VOG van je eist, maar in de praktijk kunnen er diverse redenen zijn waarom een VOG essentieel is:

1. Verplichting vanuit de opdrachtgever

Sommige opdrachtgevers, vooral in sectoren waar vertrouwelijke informatie, kwetsbare personen of grote financiële belangen een rol spelen, eisen dat je een VOG kunt overleggen. Denk bijvoorbeeld aan opdrachten in het onderwijs, de zorg of de financiële dienstverlening.

2. Vertrouwen en professionaliteit

Een VOG kan helpen om vertrouwen op te bouwen bij opdrachtgevers en klanten. Het laat zien dat je geen relevante strafrechtelijke antecedenten hebt en dat je betrouwbaar bent in jouw vakgebied.

3. Wettelijke verplichting in bepaalde sectoren

Voor sommige beroepen is een VOG wettelijk verplicht. Dit geldt bijvoorbeeld voor zzp’ers die werken in de kinderopvang, het onderwijs of bij justitiële instellingen. Zonder een VOG mag je in deze sectoren simpelweg niet aan de slag.

4. Concurrentievoordeel

Als je als zzp’er kunt aantonen dat je beschikt over een VOG, kan dit een voordeel opleveren ten opzichte van concurrenten. Sommige opdrachtgevers geven de voorkeur aan een freelancer met een VOG, zelfs als dit niet strikt verplicht is.

Hoe vraag je een VOG aan als zzp’er?

Het aanvragen van een VOG is gelukkig een relatief eenvoudig proces. Hieronder leggen we stap voor stap uit hoe je dit doet.

Stap 1: Bepaal of je een VOG nodig hebt

Voordat je een aanvraag start, is het goed om te controleren of een VOG daadwerkelijk vereist is voor jouw werkzaamheden. Dit kun je navragen bij je opdrachtgever of de brancheorganisatie.

Stap 2: Kies de juiste aanvraagmethode

Er zijn twee manieren om een VOG aan te vragen:

1. Via de opdrachtgever – Als jouw opdrachtgever een VOG vereist, kan deze de aanvraag voor jou voorbereiden en een digitaal verzoek indienen bij Dienst Justis. Je ontvangt dan een e-mail met een link om de aanvraag te voltooien.
2. Zelf aanvragen via de gemeente – Als je zelfstandig een VOG nodig hebt, kun je deze aanvragen bij de gemeente waarin je staat ingeschreven. Dit doe je door persoonlijk langs te gaan met een geldig identiteitsbewijs en een ingevuld aanvraagformulier.

Stap 3: Vul de aanvraag in

Bij het invullen van de aanvraag geef je aan voor welke functie of beroepsgroep je de VOG nodig hebt. Dit is belangrijk, omdat de beoordelingscriteria per beroepsgroep kunnen verschillen. Een VOG voor een docent heeft bijvoorbeeld andere controlepunten dan een VOG voor een financieel adviseur.

Stap 4: Betaal de aanvraagkosten

De kosten voor een VOG-aanvraag bedragen in 2025:

• Digitaal via Justis: €33,85

• Via de gemeente: €41,35

Betalen kan online of direct bij de gemeente, afhankelijk van de gekozen aanvraagmethode.

Stap 5: Wachten op goedkeuring

Na het indienen van je aanvraag beoordeelt Justis je strafrechtelijke verleden. Als er geen bezwaren zijn, ontvang je je VOG binnen 1 tot 4 weken per post. Mocht er wel een complicatie zijn, dan kan het proces langer duren en ontvang je mogelijk een afwijzing.

Wat als je aanvraag wordt afgewezen?

Als je VOG-aanvraag wordt afgewezen, betekent dit dat er in je strafrechtelijke verleden iets is gevonden dat een bezwaar vormt voor de functie waarvoor je de VOG hebt aangevraagd. Dit hoeft echter niet direct het einde van je aanvraag te betekenen. Je kunt:

• In bezwaar gaan: Je hebt zes weken de tijd om bezwaar in te dienen tegen de afwijzing.

• Overleggen met je opdrachtgever: In sommige gevallen is een VOG niet strikt noodzakelijk en kan een opdrachtgever besluiten om je toch in te schakelen.

• Een nieuwe aanvraag doen: Soms kan het helpen om de VOG-aanvraag anders te formuleren of voor een andere functiecategorie aan te vragen.

Veelgestelde vragen over de VOG voor zzp'ers

1. Hoe lang is een VOG geldig?

Een VOG heeft geen standaard geldigheidsduur, maar in de praktijk vragen veel opdrachtgevers om een recente VOG (maximaal 6 maanden oud).

2. Dien ik als zzp’er een VOG aan te vragen voor elke nieuwe opdrachtgever?

Niet altijd. Sommige opdrachtgevers accepteren een recente VOG, terwijl anderen specifiek een nieuwe aanvraag eisen. Dit hangt af van de sector en de aard van de werkzaamheden.

3. Kan ik een VOG krijgen als ik een strafblad heb?

Dat hangt af van de aard van het strafbare feit en de functie waarvoor je de VOG aanvraagt. Justis beoordeelt of er een relevant risico is voor de werkzaamheden die je wilt uitvoeren.

4. Zijn er alternatieven voor een VOG?

In sommige gevallen accepteren opdrachtgevers referenties of een eigen verklaring van goed gedrag als alternatief. Dit is echter geen officieel erkend document zoals de VOG.

Een document voor vertrouwen

Een Verklaring Omtrent Gedrag kan voor ZZP’ers en zelfstandigen een belangrijk document zijn, zowel voor wettelijke verplichtingen als voor het opbouwen van vertrouwen bij opdrachtgevers. Het aanvragen van een VOG is relatief eenvoudig en kan online of via de gemeente worden geregeld. Zorg ervoor dat je weet of een VOG vereist is voor jouw sector en houd rekening met de geldigheid ervan bij nieuwe opdrachten. Door proactief een VOG aan te vragen, vergroot je jouw kansen op opdrachten en toon je aan dat je een betrouwbare professional bent.